Πρόταση Αναδιάρθρωσης και Βελτιστοποίησης του Ψ.Κ.Κ.

 
ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΚΑΙ ΒΕΛΤΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΟΥ ΨΥΧΙΑΤΡΕΙΟΥ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΩΝ ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΥ

                                                                                                                Κορυδαλλός, 27-01-2016

Έχοντας υπόψη:

- Τον Νόμο 3772/2009, όπως αυτός τροποποιήθηκε με τον Νόμο 4356/2015.

- Τον Σωφρονιστικό Κώδικα (Νόμος 2776/1999) όπως αυτός έχει τροποποιηθεί

- Τον Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας Καταστημάτων Κράτησης Α’ και Β’ τύπου (Υπουργική Απόφαση Αρ. 58819/7.4.2003)

- Το ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΕΔΡΙΚΟΥ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ για την ένταξη του Ψυχιατρείου Κρατουμένων Κορυδαλλού (Ψ.Κ.Κ.) στο Εθνικό Σύστημα Υγείας (Ε.Σ.Υ.)

- Την ΕΙΣΗΓΗΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ για την ένταξη του Ψυχιατρείου Κρατουμένων Κορυδαλλού (Ψ.Κ.Κ.) στο Εθνικό Σύστημα Υγείας (Ε.Σ.Υ.)

- Την μέχρι σήμερα Υπηρεσιακή Κατάσταση του υπηρετούντος προσωπικού στο Ψυχιατρείο Κρατουμένων Κορυδαλλού

- Την μέχρι σήμερα εμπειρία λειτουργίας του Ψυχιατρείου Κρατουμένων Κορυδαλλού, καθώς και ζητήματα ασφαλείας για την ομαλή λειτουργία του

- Την από 21/12/2015 Ανακοίνωση του Συλλόγου μας

- Την έκδοση οδηγιών του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την Βελτίωση της Ποιότητας των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας

Καταθέτουμε την πρόταση του Συλλόγου Υπαλλήλων Ψυχιατρείου Κρατουμένων Κορυδαλλού, για την Αναδιάρθρωση και τη Βελτιστοποίηση των παρεχόμενων Υπηρεσιών του Ψυχιατρείου Κρατουμένων Κορυδαλλού.

Προοίμιο

Ο Σύλλογος Υπαλλήλων στο Ψυχιατρείο Κρατουμένων Κορυδαλλού, διαχρονικά πρωτοστατεί στην προσπάθεια για τη διαρκή βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών σε αυτό, τη στελέχωση και την άρτια λειτουργία του. Στη σχετική ανακοίνωση του Συλλόγου μας της 21/12/2015, είχαμε εκφράσει έντονη δυσφορία και ενστάσεις για τη διαφαινόμενη σε λάθος κατεύθυνση αλλαγή του θεσμικού πλαισίου που αφορά στη λειτουργία του Καταστήματος και είχαμε προτείνει και προφορικά σε προγενέστερο χρόνο, αλλά και γραπτά, το διάλογο ώστε να αποτραπεί μία καταστροφική για το Ψυχιατρείο Κρατουμένων Κορυδαλλού εξέλιξη, έστω και την ύστατη στιγμή. Παρόλο που η Διοικητική Αναδιάρθρωση του Ψυχιατρείου Κρατουμένων Κορυδαλλού αποτελεί ένα πολύ σοβαρό και λεπτό ζήτημα, τόσο οι εργαζόμενοι στο Κατάστημα, όπως αυτοί νόμιμα εκπροσωπούνται από το Συνδικαλιστικό τους Όργανο, όσο και η Ομοσπονδία Σωφρονιστικών Υπαλλήλων ως Δευτεροβάθμιο Συνδικαλιστικό Όργανο, ουδέποτε ερωτήθηκαν επί της ουσίας, ούτε κλήθηκαν να μετέχουν στη διαμόρφωση του νέου πλαισίου.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας «οι διαβουλεύσεις (για τη βελτίωση της ποιότητας των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας) είναι αναγκαίες, διότι η ποιότητα της φροντίδας είναι αποτέλεσμα των αλληλεπιδράσεων και συνεργασιών που αναπτύσσονται μεταξύ των πολυποίκιλων εμπλεκόμενων ομάδων, όπως αυτών που χαράσσουν πολιτικές και σχέδια, όσων τα χρηματοδοτούν, των εργαζόμενων στον τομέα της ψυχικής υγείας, των ατόμων με ψυχικές διαταραχές, και των οικογενειών τους». (Βελτίωση της Ποιότητας των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, 2004, σελ. 19)

«Η διαβούλευση έχει τρεις σημαντικές λειτουργίες: την εισροή στοιχείων από διαφόρους εμπλεκόμενους, την διάδοση πληροφοριών στις ομάδες των εμπλεκομένων και τη δημιουργία μιας κοινής αντίληψης. Η ανάπτυξη αυτής της κοινής αντίληψης είναι ουσιώδες έργο των υπευθύνων για τη χάραξη πολιτικής και προσφέρει τη μοναδική ευκαιρία να συνενωθούν όλοι οι εμπλεκόμενοι ώστε να δημιουργήσουν ένα όραμα για το πως θα υλοποιηθεί η παροχή των υπηρεσιών ψυχικής υγείας». (Βελτίωση της Ποιότητας των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, 2004, σελ. 20)

«Οι διαβουλεύσεις απαιτούνται όχι μόνο στην αρχή της ανάπτυξης της πολιτικής, αλλά ακόμη και όταν αναπτύσσονται συνεργασίες μεταξύ συγκεκριμένων εμπλεκομένων, όταν γίνονται νομοθετικές ρυθμίσεις και διαπραγματεύσεις με τους χρηματοδότες, όταν δημιουργείται ένα σύνολο εθνικών κριτηρίων για την φροντίδα ψυχικής υγείας, όταν αναπτύσσονται οι διαδικασίες πιστοποίησης ή παρακολουθείται η ποιότητα των υπηρεσιών, είτε, τέλος, όταν συζητούνται θέματα ποιοτικής διαχείρισης και βελτίωσης των υπηρεσιών.

Οι διαβουλεύσεις αυτές είναι εξαιρετικά σημαντικό στοιχείο στην όλη προσπάθεια για βελτίωση της ποιότητας. Πολλοί από αυτούς οι οποίοι σχεδιάζουν τις πολιτικές παραβλέπουν την ουσιωδώς πολιτική φύση αυτής της δράσης. Η ποιότητα θα πρέπει να αναπτυχθεί μέσω διαπραγματευτικών και διαβουλευτικών διαδικασιών». (Βελτίωση της Ποιότητας των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, 2004, σελ. 21)

«Σε περίπτωση που λαμβάνεται η απόφαση να βελτιωθεί η ποιότητα της φροντίδας που παρέχεται απο μια υπηρεσία ψυχικής υγείας, είναι βασικό να καθοριστεί μια τυπική μετρήσιμη περιγραφή του τρόπου με τον οποίο θα πρέπει να παρέχεται η φροντίδα. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την ανάπτυξη ενός συνόλου κριτηρίων  με τα οποία θα υπάρχει συμφωνία από όλους τους εμπλεκόμενους στην υπηρεσία αυτή». (Βελτίωση της Ποιότητας των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, 2004, σελ. 31)

«Η πρώτη ενέργεια για τον καθορισμό των κριτηρίων είναι η σύσταση μιας επιτροπής ή ομάδας εργασίας που θα αναλάβει εξ ολοκλήρου την ευθύνη σύνταξης του συνόλου των κριτηρίων.

Η ομάδα εργασίας μπορεί να περιλαμβάνει υπεύθυνους για τη χάραξη πολιτικής, εργαζόμενους στην ψυχική υγεία, άτομα με ψυχικές διαταραχές, διευθυντές υπηρεσιών και μέλη οικογενειών των ασθενών. Μπορεί να είναι σχετικά μικρή και τα μέλη της πρέπει να έχουν την ικανότητα να εκφραστούν γραπτά, να διαβουλεύονται και να ανατρέχουν στη βιβλιογραφία.

Η δεύτερη ενέργεια είναι η διαβούλευση με όλους τους εμπλεκόμενους. Πρέπει να γίνονται διαβουλεύσεις πριν, κατά τη διάρκεια, και μετά τη σύνταξη των κριτηρίων. Για παράδειγμα, στην αρχή μπορεί να σταλεί ένα γράμμα σε όλους τους ενδιαφερόμενους, με πληροφόρηση σχετικά με το προκείμενο έργο και την παράκληση να προτείνουν τις πλευρές που θα πρέπει να καλυφθούν. Οι προτάσεις που θα γίνουν μπορούν να αποτελέσουν υλικό για να συνταχθεί ένα προσχέδιο, το οποίο θα σταλεί στους εμπλεκόμενους με την παράκληση να το σχολιάσουν και να κάνουν επιπλέον προτάσεις. Στη συνέχεια, επι μέρους ομάδες μπορούν να συζητήσουν τα ιδιαίτερα σημαντικά σημεία. Όταν το έργο  λάβει την τελική του μορφή, όλοι οι εμπλεκόμενοι θα πρέπει να το επικυρώσουν». (Βελτίωση της Ποιότητας των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, 2004, σελ. 32)

Το γεγονός της πλήρους αγνόησης των εμπλεκόμενων στη λειτουργία του Καταστήματος Κράτησης του Ψυχιατρείου Κρατουμένων Κορυδαλλού, σε αντίθεση με τις σχετικές οδηγίες του παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και τις καλές πρακτικές που ενδεικτικά αναφέρονται παραπάνω, μας οδηγεί στην κατάθεση της παρούσας πρότασης σε συνέχεια της από 21/12/2015 σχετικής ανακοίνωσής μας, σαν μία τελευταία προσπάθεια να αποτραπεί μία λανθασμένη, καταστροφική για το Ψυχιατρείο Κρατουμένων και επιζήμια για τους κρατούμενους «λύση». Ταυτόχρονα καλούμε σε διάλογο το Υπουργείο Δικαιοσύνης ώστε από κοινού να διαμορφώσουμε ένα νέο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας του Ψυχιατρείου Κρατουμένων Κορυδαλλού, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις ιδιαιτερότητες στη λειτουργία του, που το καθιστούν ένα «όχι συνηθισμένο» ψυχιατρικό πλαίσιο, όπως επισημάναμε και στην ανακοίνωσή μας και επανειλημμένως έχουμε προειδοποιήσει.

Η παρούσα κατάσταση στο Ψυχιατρείο Κρατουμένων Κορυδαλλού

Στο Ψυχιατρείο Κρατουμένων Κορυδαλλού, την τελευταία πενταετία, παρά τις απώλειες σε προσωπικό, τόσο φυλακτικό όσο και επιστημονικό (συνταξιοδοτήσεις και αποχωρήσεις), έχει συντελεστεί μία τεράστια πρόοδος, που αφορά τόσο στο οικονομικό αντικείμενο, όσο και στο φυσικό αντικείμενο των παρεχόμενων υπηρεσιών.

Ενδεικτικά, θα αναφερθούν δύο δείκτες, ένας που αφορά το οικονομικό και ένας που αφορά το φυσικό αντικείμενο.

α) Στο Ψυχιατρείο Κρατουμένων Κορυδαλλού, η φαρμακευτική δαπάνη, από € 240.100,00 Λ το 2007, μειώθηκε σταδιακά στις € 54.000,00 Λ το 2014, με ταυτόχρονη βελτίωση της ποιότητας των χορηγούμενων φαρμάκων και αντικατάστασής τους με νεότερης γενιάς.

Ενδεικτικά, παρατίθεται πίνακας που αφορά την κατανάλωση φαρμάκων ανά ψυχίατρο που συνεργάζεται με το Ψυχιατρείο Κρατουμένων Κορυδαλλού το 2015 και καταδεικνύει ότι η μείωση στη φαρμακευτική δαπάνη, αφορά μία συλλογική προσπάθεια που οφείλεται στις ενέργειες της Διοίκησης του Ψ.Κ.Κ. σε συνεργασία με το σύνολο των ψυχιάτρων.

 Η μέτρηση πραγματοποιήθηκε την 10/12/2015 με βάση τις συνταγογραφήσεις των Ψυχιάτρων και μπορεί να αναλυθεί περαιτέρω με ακριβή τεμάχια και είδη φαρμάκων.  

ΚΑΤΑΤΑΞΗ           (Με βάση το ημερήσιο κόστος)	ΙΑΤΡΟΣ	ΗΜΕΡΗΣΙΟ ΚΟΣΤΟΣ ΣΥΝΤΑΓ/ΣΕΩΝ	ΑΡ.ΑΣΘΕΝΩΝ	Μ.Ο ΚΟΣΤΟΥΣ ΑΝΑ ΑΣΘΕΝΗ
1	ΠΑΠΑΔΟΥΡΑΚΗΣ	16,9200 €	36	0,4700 €
2	ΑΒΔΕΛΛΙΔΟΥ	19,1990 €	40	0,4800 €
3	ΠΑΪΣΑΝΙΔΟΥ	21,8000 €	41	0,5317 €
4	ΔΟΥΖΕΝΗΣ	19,5786 €	33	0,5933 €
5	ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ	17,8320 €	30	0,5944 €
6	ΤΣΙΑΜΗΣ	37,5880 €	57	0,6594 €

  

 

β) Ένας χώρος φύλαξης όπως το Ψυχιατρείο Κρατουμένων ως κύριο χαρακτηριστικό που αναδεικνύει την εύρυθμη λειτουργία του, έχει την αίσθηση ασφάλειας των νοσηλευόμενων – κρατουμένων του και τη δυνατότητα περιορισμού και τη μη ανάπτυξη αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών που κυρίως εκδηλώνονται με αυτοτραυματισμούς.

Από το 2011 και μετά, αναφέρονται σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που κρατούνται στο Ψυχιατρείο Κρατουμένων Κορυδαλλού δραματικές μειώσεις στην εμφάνιση τόσο των αυτοτραυματισμών, όσο και των αυτοκτονιών αλλά και της εισαγωγής και χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών (ναρκωτικών) που έχει εξαλειφθεί εντελώς.

Συγκεκριμένα, όσον αφορά τους αυτοτραυματισμούς ειδικά:

ΕΤΟΣ	ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΑΥΤΟΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΩΝ
2010	89
2011	94
2012	36
2013	25
2014	27
2015	37

Τα στοιχεία που παρατίθενται ενδεικτικά, αλλά και όλα τα υπόλοιπα που είναι διαθέσιμα, μαρτυρούν μία ξεκάθαρη και αναμφισβήτητη βελτίωση στις παρεχόμενες υπηρεσίες ψυχικής υγείας στο Ψυχιατρείο Κρατουμένων Κορυδαλλού, που άμεσα συνδέονται με τη βελτίωση των συνθηκών κράτησης, τη βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών και των κτιριακών υποδομών, καθώς και τη βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων φαρμακευτικών αγωγών, όπως αναφέρεται και πιο πάνω.

Τα ανωτέρω αποτελέσματα οφείλονται στις προσπάθειες ΣΥΝΟΛΙΚΑ της Διοίκησης και του Μόνιμου και έκτακτου προσωπικού του Καταστήματος (όλων των Τμημάτων και των Υπηρεσιών), καθώς αυτά αποτυπώνονται ενδεικτικά στα παραρτήματα 1. (Έργα Βελτίωσης Υποδομών Ψ.Κ.Κ.) και 2. (Ο θεραπευτικός Κήπος του Ψ.Κ.Κ.) που συνυποβάλλονται συνημμένα στην παρούσα πρόταση. Διαβάζοντας κάποιος τα εν λόγω κείμενα, πραγματικά απορεί αν χρειάζεται να υπαχθεί το Ψυχιατρείο Κρατουμένων Κορυδαλλού στο Ε.Σ.Υ. ή να γίνει ακριβώς το αντίθετο, να δανείσει τεχνογνωσία και ιδέες για καλές πρακτικές σε Ψυχιατρικά Τμήματα Δημοσίων Νοσοκομείων της χώρας!

Όσον αφορά τέλος την Κοινωνική Υπηρεσία του Ψ.Κ.Κ., ιδιαίτερη μνεία πρέπει να δοθεί στα εργαστήρια Χειροτεχνίας, Ομάδες Θεάτρου, Ομάδες Χορού, Ζωγραφικής καθώς και Πολιτιστικών Εκδηλώσεων (θεατρικές παραστάσεις, κινηματογραφικές προβολές, χοροεσπερίδες) και πλείστες επιπλέον δράσεις που έχουν εκπονηθεί τα τελευταία χρόνια, επιπλέον των τυπικών αρμοδιοτήτων τους και με κατάθεση προσωπικού χρόνου και κόπου για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και κράτησης και εν τέλει, στη βελτίωση της Ψυχικής Υγείας των Κρατουμένων.

Όλα τα παραπάνω, αποτελούν ένα μικρό μέρος μόνο της εικόνας που παρουσιάζει σήμερα το Ψυχιατρείο Κρατουμένων Κορυδαλλού. Η υπαγωγή στο Ε.Σ.Υ. θα έρθει να «βελτιώσει» τι ακριβώς;

Στο ερώτημα αυτό, έρχεται να απαντήσει η πρόταση του Συλλόγου Υπαλλήλων του Ψυχιατρείου Κρατουμένων Κορυδαλλού.

Πρόταση Αναδιάρθρωσης και Βελτιστοποίησης των Υπηρεσιών του Ψυχιατρείου Κρατουμένων Κορυδαλλού

Η παρούσα πρόταση αποτελεί έναυσμα για διάλογο. Λαμβάνει υπόψη την εμπειρία από τη μέχρι τώρα λειτουργία του Καταστήματος, αλλά και τις σχετικές οδηγίες από διεθνή κείμενα για τη χάραξη Πολιτικών και την Οργάνωση Υπηρεσιών στον Τομέα της Ψυχικής Υγείας στα Καταστήματα Κράτησης, την ήδη υπάρχουσα δομή και κατάσταση, τις ανάγκες για παροχή υψηλών προδιαγραφών υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας για τους ασθενείς-κρατούμενους και -επιπροσθέτως- τις ιδιαίτερες συνθήκες που λαμβάνουν χώρα σε ένα περιβάλλον κράτησης.

Απαραίτητη προϋπόθεση για την εφαρμογή της είναι η ανατροπή του πρόσφατα ψηφισθέντος Νομικού Πλαισίου και η διόρθωσή του στη σωστή κατεύθυνση.

Εποπτεία, Στελέχωση και Πλαίσιο Λειτουργίας

Το Ψυχιατρείο Κρατουμένων Κορυδαλλού, όπως και το σύνολο των Ειδικών Θεραπευτικών Καταστημάτων Κράτησης, όπως αυτά ορίζονται σχετικά από το Σωφρονιστικό Κώδικά, χρειάζεται να λειτουργεί κάτω από την εποπτεία του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κατά τα πρότυπα της λειτουργίας αντίστοιχων υπηρεσιών υγείας που λειτουργούν σε άλλα Υπουργεία, όπως το Υπουργείο Άμυνας και το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Το υπάρχον σχετικό Οργανόγραμμα του Υπουργείου Δικαιοσύνης περιλαμβάνει τη Γενική Διεύθυνση Αντεγκληματικής και Σωφρονιστικής Πολιτικής, στην οποία υπάγεται η Διεύθυνση Οργάνωσης και Λειτουργίας Καταστημάτων Κράτησης και ειδικότερα σε αυτήν, εντάσσεται το Τμήμα Καταστημάτων Κράτησης Νέων και Θεραπευτικών Καταστημάτων. Η συγκεκριμένη διάρθρωση, μπορεί να υποστηρίξει και να εποπτεύσει τη λειτουργία του συνόλου των Ειδικών Θεραπευτικών Καταστημάτων Κράτησης, ενώ σε συνεργασία με το Τμήμα Πρόληψης Παραβατικότητας και Μετασωφρονιστικής Μέριμνας της Διεύθυνσης Αντεγκληματικής Πολιτικής που επίσης υπάγεται στη Γενική Διεύθυνση Αντεγκληματικής και Σωφρονιστικής Πολιτικής του Υπουργείου Δικαιοσύνης, μπορούν να εποπτεύουν το Μεταθεραπευτικό Έργο. Επίσης, ελεγκτικό ρόλο σε όλα τα παραπάνω, που θα ενισχύει τις Διοικητικές Παρεμβάσεις, μπορεί να παίξει και το Σώμα Επιθεώρησης Φυλακών του Υπουργείου Δικαιοσύνης.

Η πάγια πρόταση του Συλλόγου Υπαλλήλων του Ψυχιατρείου Κρατουμένων Κορυδαλλού για την ένταξη των Ειδικών Θεραπευτικών Καταστημάτων στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, δεν αφορούσε ποτέ τον έλεγχο και την υπαγωγή αυτών στο Υπουργείο Υγείας και το Ε.Σ.Υ. (άλλο ένταξη και άλλο υπαγωγή), αλλά την επιπλέον στελέχωσή τους, τον επιστημονικό και θεραπευτικό εμπλουτισμό τους, τη συνδρομή δηλαδή του Υπουργείου Υγείας και του Εθνικού Συστήματος Υγείας σαν απάντηση στο πρόβλημα της στελέχωσης, σε συνθήκες οικονομικής κρίσης, όπως ακριβώς έχει προβλεφθεί με το σχετικό νόμο 3772/2009.

Η στελέχωση των θέσεων Ιατρικού, Νοσηλευτικού και Ειδικού Επιστημονικού προσωπικού δύναται να πραγματοποιηθεί από τρεις πηγές: α) μετακινήσεις προσωπικού από το Εθνικό Σύστημα Υγείας και ειδικότερα από Νοσοκομεία με τα οποία θα μπορεί να υπάρχει διασύνδεση του Ψυχιατρείου Κρατουμένων Κορυδαλλού ή οποιοδήποτε άλλο Ειδικό Θεραπευτικό Κατάστημα Κράτησης, με όποιον πρόσφορο νομικά τρόπο προβλέπεται από τους κανόνες και το Νομικό Πλαίσιο της Δημόσιας Διοίκησης (απόσπαση, διάθεση, κ.α.), β) τη διατήρηση της υπάρχουσας δυνατότητας πρόσληψης κατ’ επίσκεψη ιατρών με σύμβαση ορισμένου χρόνου Ιδιωτικού Δικαίου, καθώς επίσης και με ειδικά Μνημόνια Συνεργασίας όπως ακριβώς καινοτόμα αποδέχθηκε και λειτουργεί το Ψυχιατρείο Κρατουμένων Κορυδαλλού και γ) την πρόσληψη Μόνιμου Ιατρικού, Νοσηλευτικού και Ειδικού Επιστημονικού Προσωπικού στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για τη στελέχωση των Ειδικών Θεραπευτικών Καταστημάτων Κράτησης, μόλις ωριμάσουν οι συνθήκες οικονομικής δυνατότητας στη Δημόσια Διοίκηση. Στην προαναφερόμενη περίπτωση «α», το Υπουργείο Δικαιοσύνης μέσω των υπηρεσιών του, μετά από εισήγηση της Διεύθυνσης του Ειδικού Θεραπευτικού Καταστήματος Κράτησης και μετά από αξιολόγηση, θα διατηρεί το δικαίωμα παύσης της σχέσης με το μετακινηθέν προσωπικό από το Εθνικό Σύστημα Υγείας, επιστροφής του σε αυτό και του αιτήματος αντικατάστασής του με άλλο, καταλληλότερο για τον ευαίσθητο χώρο που υπηρετείται.

Το Πλαίσιο Λειτουργίας των Ειδικών Θεραπευτικών Καταστημάτων Κράτησης χρειάζεται να εδραιωθεί με τη σύνταξη σχετικών Εσωτερικών Κανονισμών Λειτουργίας σύμφωνα με το Σωφρονιστικό Κώδικα και την παρούσα πρόταση, που θα καθορίζουν τον τρόπο λειτουργίας και τις αρμοδιότητες και τα καθήκοντα των εμπλεκόμενων σε αυτά. Η μέριμνα αυτή, θα δώσει μία οριστική λύση στη θεσμική αναδιάρθρωση των Ειδικών Θεραπευτικών Καταστημάτων Κράτησης. Στο πλαίσιο του Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας η ευθύνη για τη λειτουργία του Ειδικού Θεραπευτικού Καταστήματος θα παραμείνει υπό την εποπτεία του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων μέσω των Υπηρεσιών του, καθώς και του Διοικητικού Διευθυντή, αλλά και του Συμβουλίου του Ειδικού Θεραπευτικού Καταστήματος όπως αναφέρεται διεξοδικά παρακάτω.

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων και της Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας (CPT) η ψυχιατρική φροντίδα που παρέχεται μέσα στο σωφρονιστικό σύστημα εξασφαλίζει τη δυνατότητα περίθαλψης σε άριστες συνθήκες ασφάλειας που επιτρέπουν στις ιατρικές και κοινωνικές υπηρεσίες να «εντατικοποιηθούν» μέσα στο σύστημα αυτό (Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων και της Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας (CPT), CPT/Inf/E(2002), 1-Rev. 2011).

Κοινωνική Υπηρεσία

Η ήδη υπάρχουσα λειτουργία του Τμήματος Κοινωνικής Εργασίας του Ψυχιατρείου Κρατουμένων Κορυδαλλού (Ψ.Κ.Κ), στηρίζεται στη διεπιστημονικότητα καθώς και την παράλληλη συνεργασία και διασύνδεση του Τμήματος  με το διοικητικό και φυλακτικό προσωπικό του Ψ.Κ.Κ. (διεπιστημονικότητα και διασύνδεση μεταξύ Τμημάτων και Υπηρεσιών για την διασφάλιση του συνεχούς της φροντίδας των νοσηλευόμενων–κρατούμενων). Παράλληλα ήδη πραγματοποιείται η διασύνδεση του Καταστήματος και της Κοινωνικής Υπηρεσίας  με την Κοινότητα, στα πλαίσια της αποτελεσματικότερης παροχής υπηρεσιών και της σταδιακής  κοινωνικής  επανένταξης των νοσηλευόμενων –κρατούμενων. Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά το έργο του Τμήματος Κοινωνικής Εργασίας, οι κοινωνικοί λειτουργοί παράλληλα βρίσκονται σε συνεργασία με υπηρεσίες και φορείς της Κοινότητας ( π.χ. Νοσοκομεία, ΚΕΠΑ, Δομές Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης και Επανένταξης, Κέντρα Ημέρας, Ψυχιατρικούς Ξενώνες, ΜΚΟ, Κοινωνικές Υπηρεσίες Δήμων, Εισαγγελικές Αρχές, Δικαστήρια κ.α.) με στόχο την αποτελεσματικότερη παροχή υπηρεσιών και την σταδιακή επανένταξη και ψυχοκοινωνική αποκατάσταση των νοσηλευομένων – κρατούμενων. Προτείνεται σε ότι αφορά την Κοινωνική Υπηρεσία, να παραμείνει ως Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας στο Ψ.Κ.Κ. σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και την παρούσα κατάσταση. Ακολούθως, προτείνεται, όπως το Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας συνεχίζει να λειτουργεί και να στελεχώνεται σύμφωνα  με την ισχύουσα κατάσταση και νομοθεσία.

Λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες και τα προβλήματα που προκύπτουν, από την ήδη υπάρχουσα γνώση και εμπειρία του συνόλου του προσωπικού (διοικητικού- επιστημονικού –φυλακτικού) και με γνώμονα τη βελτίωση των υπηρεσιών και την ποιότητα αυτών, τίθεται το ερώτημα με την μορφή προβληματισμού: Σε ποιο σύστημα αξιολόγησης, στο οποίο δεν συμπεριλαμβάνονται και η αξιολόγηση–προτάσεις του προσωπικού και των νοσηλευομένων–κρατούμενων (ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας) και των οικογενειών τους, στηρίζεται αυτή η νέα μορφή λειτουργίας του Ψ.Κ.Κ.;  Σε αυτή την προσπάθεια για τον εκσυγχρονισμό και τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας στο πλαίσιο του Σωφρονιστικού Καταστήματος και συγκεκριμένα στο Ψ.Κ.Κ.,  πιστεύουμε ότι θα ήταν  σκόπιμο να εξεταστούν τουλάχιστον  και οι εισηγητικές προτάσεις του ήδη υπάρχοντος προσωπικού που στελεχώνει τις υπηρεσίες του, επί σειρά ετών, διαθέτοντας την ανάλογη τεχνογνωσία και την εμπειρία.

Καθημερινά ως υπάλληλοι του Υπουργείου Δικαιοσύνης η Κοινωνικοί Λειτουργοί έχουν  πρόσβαση στους ποινικούς φακέλους των κρατουμένων,   πρόσβαση στο Ηλεκτρονικό Σύστημα του Υπουργείου Δικαιοσύνης, πρόσβαση σε προσωπικά και ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα για την αποτελεσματική παροχή υπηρεσιών στους νοσηλευόμενους- κρατουμένους. Επιπρόσθετα, στα καθήκοντά τους προβλέπεται η συμμετοχή του κοινωνικού λειτουργού στα Συμβούλια (Συμβούλιο Εργασίας Κρατουμένων, Συμβούλιο Φυλακής, Πειθαρχικό Συμβούλιο). Ο κοινωνικός λειτουργός συντάσσει πληροφοριακά σημειώματα, εκθέσεις κοινωνικής έρευνας, εκθέσεις για υφ’ όρον απόλυση, για απονομή χάριτος, εισηγείται και ο ρόλος του είναι καθοριστικός στην εύρυθμη λειτουργία του Καταστήματος. Με την λογική της ένταξης της Κοινωνικής Υπηρεσίας στο ευρύτερο οργανόγραμμα του Ε.Σ.Υ. υποβαθμίζεται η τεχνογνωσία και η εμπειρία ετών των κοινωνικών λειτουργών στα Σωφρονιστικά Καταστήματα και αποδυναμώνεται τον ιστό λειτουργίας του Ψ.Κ.Κ., ολιγωρώντας για την συνέχεια και την συνέπεια των υπηρεσιών του Ψ.Κ.Κ. Και προκύπτει ο προβληματισμός : σε έναν οργανισμό- σύστημα που ήδη λειτουργεί ομαλά, ποιος ο λόγος να διασπαστεί, αντί να  ενδυναμωθεί;

Σύμφωνα με τα ανωτέρω, πιστεύουμε ότι δεν υφίσταται κανένας απολύτως λόγος αλλαγής της υπηρεσιακής κατάστασης και προσβολής των εργασιακών δικαιωμάτων της Κοινωνικής Υπηρεσίας του Ψυχιατρείου Κρατουμένων Κορυδαλλού.

Όλα τα ανωτέρω εντάσσονται στην ιδεολογία και στην αρχή της φροντίδας και υποστήριξης των ασθενών στην κοινότητα, στο πνεύμα της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης, στη φροντίδα και υποστήριξη των οικογενειών των νοσηλευόμενων–κρατουμένων εφαρμόζοντας διαμεθοδική παρέμβαση σε μίκρο- μέσο και μάκρο επίπεδο.

Νοσηλευτική Υπηρεσία

Η Νοσηλευτική Υπηρεσία χρειάζεται να λειτουργεί ως ξεχωριστό Τμήμα υπό τη Διεύθυνση του Ειδικού Θεραπευτικού Καταστήματος και ειδικότερα του Ψυχιατρείου Κρατουμένων Κορυδαλλού με Θεσμοθετημένη θέση Προϊσταμένου που θα κρίνεται και θα τοποθετείται από τις σχετικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, σύμφωνα με τους κανόνες αξιολόγησης και κρίσης που διέπουν τη Δημόσια Διοίκηση.

Για την επιπλέον στελέχωση της Νοσηλευτικής Υπηρεσίας μπορεί να ακολουθηθούν οι κανόνες που προαναφέρονται σχετικά.

Ιατρική Υπηρεσία

Η Ιατρική Υπηρεσία χρειάζεται να λειτουργεί ως ξεχωριστό Τμήμα υπό τη Διεύθυνση του Ειδικού Θεραπευτικού Καταστήματος και ειδικότερα του Ψυχιατρείου Κρατουμένων Κορυδαλλού με Θεσμοθετημένη θέση Προϊσταμένου που θα κρίνεται και θα τοποθετείται από τις σχετικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, σύμφωνα με τους κανόνες αξιολόγησης και κρίσης που διέπουν τη Δημόσια Διοίκηση.

Για την επιπλέον στελέχωση της Ιατρικής Υπηρεσίας μπορεί να ακολουθηθούν οι κανόνες που προαναφέρονται σχετικά.

Για τις ειδικότητες των Ιατρών, τις εφημερείες και άλλα θέματα, θα υπάρξει συνεργασία ανάμεσα στα συναρμόδια Υπουργεία Δικαιοσύνης και Υγείας, πάντα στο πλαίσιο των προαναφερόμενων κανόνων για τη στελέχωση του Ψυχιατρείου Κρατουμένων Κορυδαλλού.

Επιστημονικό Συμβούλιο Ειδικού Θεραπευτικού Καταστήματος

Το Επιστημονικό Συμβούλιο του Ειδικού Θεραπευτικού Καταστήματος, δύναται να θεσμοθετηθεί στον Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας Ειδικών Θεραπευτικών Καταστημάτων Κράτησης. Θα αποτελείται από τον/την Διοικητικό Διευθυντή/ρια, τους Προϊσταμένους των Τμημάτων που προαναφέρονται (Ιατρική Υπηρεσία, Νοσηλευτική Υπηρεσία και Κοινωνική Υπηρεσία), τον αρχαιότερο Ειδικό Επιστήμονα (Ψυχολόγο ή Κοινωνιολόγο ή Εγκληματολόγο κ.α.) ως Τακτικά Μέλη και τον Αρχιφύλακα του Καταστήματος όταν αυτό κρίνεται απαραίτητο για λόγους ασφάλειας και φύλαξης ως Έκτακτο Μέλος. Το Συμβούλιο αυτό, θα χαράζει τις βασικές θεραπευτικές κατευθύνσεις και θα προγραμματίζει τις δραστηριότητες του Ψ.Κ.Κ. με στόχο τη διαρκή βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους ασθενείς-κρατούμενους και της κοινωνικής επανένταξής τους. Το Συμβούλιο, θα συνεργάζεται με τις Υπηρεσίες του Υπουργείου Δικαιοσύνης και τα διασυνδεδεμένα Νοσοκομεία του Ε.Σ.Υ. για την εκπόνηση δράσεων, συνεργασιών και προγραμμάτων στα πλαίσια της λειτουργίας του Ειδικού Θεραπευτικού Καταστήματος.

 

ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

 
Συνημμένα Παραρτήματα:
α) Έργα Βελτίωσης Υποδομών Ψ.Κ.Κ., Κορυδαλλός, 2015
β) Ο Θεραπευτικός Κήπος του Ψ.Κ.Κ., Κορυδαλλός, 2013